Vergeet bij het opleiden in je organisatie je rolmodellen niet

Zoals je misschien weet, ben ik schaakliefhebber. Ik kreeg van mensen die dat hoorden, meestal positieve reacties. “O ja, leuk, mooi spel, wel een beetje moeilijk, ik zou dat ook wel willen doen, enz.”

De laatste tijd zijn de reacties opeens anders. “Schaken? Je gaat toch niet de zaak een beetje beetnemen, zoals die … hoe heet hij ook weer!?”

Rolmodel in de schaaksport

Wat is er aan de hand? Tot voor kort was regerend wereldkampioen Magnus Carlsen hét rolmodel binnen het schaken. Deze Mozart van het schaken is sinds 2013 de wereldkampioen. Daarnaast was hij fotomodel voor G-Star en is hij een succesvol zakenman. Met zijn online schaakplatforms is hij multimiljonair geworden.

New kid in town

Maar sinds kort is er een new kid in town. De jonge Amerikaanse grootmeester Hans Moke Niemann (19 jaar) stond enkele maanden geleden nog op de cover van het toonaangevende schaakmagazine New in Chess. Hij is bezig aan een miraculeuze opmars op de wereldranglijst.

Toegegeven, hij is een beetje onaangepast. Hij heeft een woeste haardos en is bepaald niet tactvol. Enkele maanden geleden won hij van de regerend wereldkampioen Carlsen. Toen hij om commentaar werd gevraagd, volstond hij met de oneliner “Chess speaks for itself” en beende weg.

Veranderingen

Maar kort daarop ging het mis. Niemann won opnieuw van Carlsen in de prestigieuze Sinquefield Cup in Saint Louis. De dag daarop trok Carlsen zich terug uit dit toernooi. Op Twitter volstond hij met een duistere toelichting in de vorm van een clipje van de voetbaltrainer José Mourinho die zegt “Als ik praat, krijg ik grote problemen”.

De social media en de schaakwereld wisten wel wat Carlsen bedoelde. Carlsen bedoelde dat Niemann een bedrieger, een cheater is, maar hij durfde dat vanwege mogelijke juridische claims niet hardop te zeggen.

Inmiddels zijn we een boel onthullingen verder. Niemann heeft toegegeven dat hij bij online-wedstrijden twee keer heeft gefraudeerd. Dat doe je door een schaakprogramma te laten meelopen dat je adviseert. Het online-schaakplatform chess.com heeft gezegd dat Niemann veel vaker op deze manier bedrog heeft gepleegd bij online-wedstijden. In de media zijn er allerlei smeuiïge verhalen gepubliceerd hoe Niemann bij de fysieke wedstrijden achter het bord heeft gefraudeerd. In een nette nieuwsbrief als deze kan ik die verhalen niet herhalen. De wereldschaakbond gaat de kwestie nu uitzoeken.

Als klap op de vuurpijl heeft Niemann een rechtszaak tegen Carlsen aangespannen wegens smaad. Het is een Amerikaan, dus hij eist 100 miljoen dollar (!) schadevergoeding van Carlsen. Op Twitter zette hij hierbij “My lawsuit speaks for itself”. Gevoel voor humor heeft hij wel.

Geen goed voorbeeld

Maar voorlopig hebben we in de schaakwereld nou niet echt een rolmodel voor de jeugd. Jammer, als je jongeren wilt enthousiasmeren voor het schaken. Dat is ook het meest gehoorde verwijt naar Niemann “Je bent geen goed voorbeeld voor de jeugd”.

Verandermanagement

Wat is de conclusie van dit verhaal als je veranderingen in je bedrijf wilt doorvoeren? Dan maak je daarvoor misschien wel een goede opleiding, met mooie leermaterialen, ingericht in een Learning Management Systeem enz.

Maar je moet nog iets hebben … rolmodellen die het goede voorbeeld geven. Die rolmodellen zijn voor de nieuwe, jonge medewerkers, in je bedrijf the proof of the pudding.

Te vaak zie je dat er wel mooie verhalen verteld worden over de manier waarop er gewerkt moeten worden, hoe dingen anders moet gaan.

Belang van rolmodellen

Maar als er geen rolmodellen zijn die dat ook daadwerkelijk laten zien, kom je nog nergens. Een medewerker die zegt “O ja, maar in de praktijk doen we dat niet zo” of iets als “Nou, dat hoor ik óók voor het eerst”, dat soort opmerkingen zijn killing voor je opleiding en je verandertrajecten.

Zorg daarom bij een goede opleiding voor je verandertraject ook voor rolmodellen in je organisatie.

Die rolmodellen heten in de praktijk vaak coaches, mentoren, key users. Dat zijn de mensen die hét goede voorbeeld zijn. Verder is het belangrijk dat ook de managers en andere sleutelfiguren het goede voorbeeld geven. Die moeten daarom ook opgeleid worden in je verandertraject.

Wil je daarover een keer verder praten? Dan maak ik daarvoor graag een afspraak met je.  Dat wordt een voorbeeldig gesprek!

Groeten!

Peter van Bart

PS: Een mooi voorbeeld van het gebruik van rolmodellen is het gebruik van Digital Champions om de digitale transformatie tot een succes te maken. Google maar eens op Digital Champignons en Digital Champions Network.